Openbare verlichting (OVL) draagt bij aan de veiligheid en leefbaarheid van de openbare ruimte. Ook is openbare verlichting een ideaal middel om energiekosten in je gemeente te verlagen en duurzaamheidsdoelen te halen. Door versneld over te gaan op slimme LED kun je je stroomverbruik en de operationele kosten flink verlagen. En daarmee de energiekosten, onderhoudskosten én CO2-uitstoot.
Openbare verlichting is nodig voor het vergroten van onze verkeersveiligheid, sociale veiligheid en het aantrekkelijk maken van de openbare ruimte. Goede verlichting heeft een positief effect op de verkeersveiligheid: je ziet nu eenmaal beter op een goed verlichte weg. Maar het komt ook de sociale veiligheid ten goede: goed verlichte plekken zijn - letterlijk - minder uitnodigend voor duistere zaken, maar het heeft ook grote invloed op het sociale en culturele leven.
OVL kan ook bijdragen aan het verlagen van het energieverbruik. Daarmee is openbare verlichting een uitstekend instrument om duurzaamheidsdoelen na te jagen en energiekosten te besparen. Immers: straatverlichting is verantwoordelijk voor 10-20% van het totale elektriciteitsverbruik wereldwijd.
De politiek bepaalt in veel gevallen of en waar een openbare ruimte wordt verlicht. Een goed uitgangspunt voor beleid rondom openbare verlichting is ‘niet meer licht dan nodig’. De Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingkunde (NSVV) helpt de wegbeheerder hoe verlicht moet worden.
LED-verlichting is 50 tot 80% zuiniger dan reguliere straatverlichting. Gemeenten en wegbeheerders die de overstap maken naar openbare LED-verlichting – de Green Switch maken - verlagen hun CO2-uitstoot aanzienlijk en besparen op hun energiekosten. De volgende cijfers onderstrepen dat:
Verledding - het vervangen van reguliere lampen door LED-lampen – draagt bij aan twee belangrijke doelen die elke gemeente zich stelt:
De overstap naar LED in de openbare verlichting kan op drie manieren.
Bovendien is slimme openbare verlichting een belangrijke eerste stap richting een smart city. Door lichtmasten te voorzien van slimme sensoren kun je als gemeente relevante data verzamelen en koppelen om de buitenruimte leefbaarder, veiliger, aantrekkelijker, bereikbaarder, duurzamer en (klimaat)adaptiever te maken.
Slimme straatverlichting komt in drie gradaties:
1) Connected: besturing op afstand, besparing op onderhoudskosten
Onder ‘slimme verlichting’ verstaan we vooralsnog vaak ‘connected verlichting’. Dat is openbare LED-verlichting die in verbinding staat met een centraal managementplatform. Je kunt daarmee op afstand real-time de energieprestaties van de straatverlichting meten of storingen detecteren. Dat maakt gerichter en efficiënter onderhoud mogelijk. Daarmee bespaar je op onderhoudskosten.
3) Een slim, draadloos, netwerk: klaar voor de Smart City
De ultieme vorm van slimme verlichting is openbare LED-verlichting die verbonden is met een (kabelloos) 5G-netwerk en daarmee met zijn omgeving. De slimme verlichting kan dan worden ingezet worden voor o.a.
Het openbare verlichtingsnetwerk in uw gemeente biedt kansen voor verduurzaming en kostenbesparing. Met een lichtvisie kun je beide beleidsdoelen maximaliseren. Een lichtvisie is een beleidsplan rondom het gebruik van openbare verlichting en geeft antwoord op de volgende vragen:
Een lichtplan voor een toeristisch gebied is anders dan een lichtplan voor een locatie met veel industrie en kantoorgebouwen of een lichtplan voor woonwijken. Een toeristisch centrum wil ook in de nachtelijke uren een sfeervolle verlichting en zet verlichting in voor citymarketing. Of wil juist dat het hen helpt bij crowdmanagement.
Voor een industrieterrein aan de rand van een stad zal eerder gekozen worden voor verlichting die werkt op basis van detectie. Een industrieterrein wordt zo alleen verlicht op de momenten dat er nachtelijk verkeer is en voorkomt onnodig lichtvervuiling.
Lichtvisie volgens gedragscode NDW
Het lichtapplicatie services team van Signify maakt lichtoplossingen met verrassende, nieuwe ideeën. Zij doet dat op basis van het beoogde eindresultaat van jij, de opdrachtgever. Bovendien: het team schrijft een complete lichtvisie conform de gedragscode van de NSVV.
Hoe slimmer de verlichting, hoe meer je er mee kunt: van geluidsmeting tot bewegingsdetectie en van het dimmen van licht tot de lichtkleur aanpassen. Afhankelijk van je doelen bepaal je of de overstap naar slimme verlichting aan de orde is.
Als je nog niet weet welke kant je op wilt, is het verstandig om te kiezen voor ‘smart ready’ LED-verlichting. Met die slimme mogelijkheden hoef je nu nog niets te doen, maar op het moment dat jouw gemeente er klaar voor is, beschik je al over de juiste technologie.
Tilburg startte in 2009 met het gefaseerd verduurzamen van haar openbare verlichting. De stad koos voor die strategie, om goed te kunnen inspelen op de laatste innovaties. In de eerste batch koos de gemeente Tilburg voor ‘gewoon’ LED. Maar al snel merkte ze dat LED-verlichting met een connected module meer mogelijkheden bood. Inmiddels maakt ze haar lichtmasten klaar voor 5G. Van de in totaal 50.000 masten zijn er al 20.000 vervangen. Dit zorgde voor een energiereductie van 50 procent. Ten opzichte van 2009 bespaart de gemeente liefst 650.000 euro op haar jaarlijkse energierekening.
Als moderne gemeente volgt Rotterdam een zogeheten ‘Smart City-strategie’. Ze willen door middel van slimme, verbonden techniek klimaatneutraal worden. Daarin past de versnelde verledding van 108.000 lichtpunten die het bovendien voorzag van connected led-armaturen. De havenstad is niet bang om te innoveren en gaat uit van ‘learn on the job’: in de praktijk kijken wat werkt en wat beter kan.
De gemeente Deventer stelde samen met Signify het ‘Lichtleidraad Binnenstad Deventer’ op. Onderdeel van het plan is door middel van de juiste verlichting de identiteit van de Hanzestad te versterken. Zo legt het de nadruk op het historische karakter, maar zorgt verlichting ook voor een focus op belangrijke routes.
Deventer keek daarbij met haar lichtvisie niet alleen naar haar openbare verlichting, maar ook naar de aanstraling van openbare gebouwen en bruggen. Het resulteerde in een volledig geïntegreerd verlichtings- en aanstralingsplan, waarbij alle verlichting wordt aangestuurd vanuit één efficiënt lichtmanagementsysteem.
De Utrechtse gemeente IJsselstein verving in één keer 6.600 masten met één soort armaturen. Het lichtnetwerk was namelijk extreem verouderd en dat kostte veel energie. Bovendien waren de lampen al afgeschreven. In plaats van de straatverlichting in de lease koos het voor overname. Het grote voordeel is dat de gemeente een welkom instrument in handen heeft haar duurzaamheidsdoelen te bereiken. En met succes. De energiebesparing voor de gemeente IJsselstein bedraagt liefst 40% ten opzichte van het oude lichtnetwerk.
Meer inspiratie? Ook deze gemeenten zijn een lichtend voorbeeld.
Het voormalige Philips Lighting heet tegenwoordig Signify. Het is dé one-stop-shop als het om openbare verlichting gaat. Van lichtsturing tot dienstverlening: Signify bewijst zich al meer dan 130 jaar als betrouwbare partner. Als kennisdrager en adviseur denkt Signify graag met de klant mee, van eerste lichtvisie met verlichtingsberekeningen tot de creatie en installatie van de beste technisch oplossing. Daarbij beschikt Signify over een breed aanbod aan lichtproducten- en systemen. Signify is wereldleider in connected verlichting, innovatieleider en industrieleider in duurzaamheid. Wil je weten wat er komt kijken bij het versneld verledden, al dan niet ‘smart ready’ of ‘connected ready’? Neem dan vrijblijvend contact op met Gerlinde Haberl, Enduser marketeer, systems en services, publieke verlichting Benelux bij Signify.