Smart Building

Smart building: in zeven stappen naar een slimmer gebouw

group of people in a Signify conference hall

Een smart building combineert digitale technologie met geavanceerde automatisering. Dat maakt het gebouw kostenefficiënter, comfortabeler, duurzamer en gezonder voor medewerkers. De stap naar smart building is nodig voor nieuwbouwprojecten, maar ook voor bestaande gebouwen die moeten voldoen aan steeds strengere duurzaamheidseisen, zoals Energielabel C voor kantoren en de Energy Performance of Buildings Directive.

Smart Building in het kort:

Een slim gebouw verzamelt real-time gegevens en deelt deze met gebruikers, exploitanten en beheerders.
Met de inzichten die zo ontstaan kan onder meer het energieverbruik worden verminderd.
Toepassing van slimme technologie maakt een gebouw onder meer gezonder, comfortabeler en financieel aantrekkelijker.
Een smart building leidt tot kostenbesparingen, verhoogt de productiviteit en levert klimaatwinst op.
De beste plek voor slimme sensoren is in de verlichtingsarmaturen – hierdoor ontstaat een dicht datanetwerk.
Van je kantoorpand een smart building maken? In zeven stappen ben je er!

Wat is een smart building?

Een smart building is uitgerust met slimme technologieën, zoals slimme verlichting, verwarming of ventilatie. De data van deze technieken bieden inzicht in bijvoorbeeld het energieverbruik, de luchtkwaliteit en de bezetting van het gebouw. Met andere woorden: een slim gebouw biedt innovatieve oplossingen voor beter gebruikscomfort, minder kosten en voorspellend beheer van het gebruik.

Bovendien is het mogelijk om real-time gegevens over de energieprestaties van het gebouw te verzamelen, analyseren en te monitoren. Daardoor kun je ruimtes efficiënter gebruiken en voorkom je onnodige inzet van technologieën, zoals verwarming, airco en verlichting in ruimtes waar niemand is.

De verzameling en integratie van data gebeurt via sensoren, die vaak worden aangebracht in de verlichtingspunten, waardoor een dicht datanetwerk ontstaat.

Slim inzetten van data maakt smart building nóg slimmer

Slimme technologieën leveren samen veel data op. Daarmee kunnen systemen worden aangestuurd om bijvoorbeeld de verlichting of temperatuur aan te passen aan de behoeften van de gebruikers. Dat bespaart niet alleen energie, maar maakt het gebouw ook comfortabeler. Ook kan met behulp van de data onderhoud preventief worden ingepland. Door de enorme hoeveelheid data die een smart building oplevert, zijn er veel mogelijkheden om processen te optimaliseren en kosten te besparen.

Wat levert een smart building op?

Een smart building integreert verschillende systemen, elk met hun eigen voordelen. Zoals:

Energiebesparing en een betere gebruikerservaring door slimme verlichtingssystemen. De verlichting is persoonlijk te regelen op basis van de activiteit in een kamer.
Energiebesparing en meer comfort door gebruik van slimme systemen voor het automatisch regelen van de verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC) op basis van de temperatuur. Of voor het aangeven van de beschikbaarheid van een meeting room.
Maximale energie-efficiëntie en kostenverlaging. Slimme energiemanagementsystemen bewaken en beheren het elektriciteitsverbruik van een gebouw, met energiekostenverlaging als resultaat.
Betere productiviteit. De dichtstbijzijnde koffiemachine, een leeg bureau, een rustige plek of een beschikbare vergaderruimte: alles wat medewerkers zoeken of nodig hebben is met een eenvoudige indoor navigatie te vinden.
Betere beveiliging. Slimme beveiligingssystemen integreren toegangscontrole, bewakingscamera's en alarmsystemen. Ook verbeteren ze de veiligheid van bewoners en gebruikers, dankzij bijvoorbeeld bewegingssensoren, videobewaking en automatische vergrendelsystemen.

Smart workplace is gezonder en comfortabeler

Een smart building levert een gezondere en comfortabele werkplek. Denk bijvoorbeeld aan voldoende en goed licht, gezonde lucht, regelbare temperatuur en een aanvaardbaar geluidsniveau. De data die wordt verzameld via de slimme systemen geven een gedetailleerd beeld van deze factoren. Dat maakt het voor de beheerder makkelijker om de individuele werknemers beter te bedienen.

Wat levert een smart building op voor werknemers:

Comfortabelere werkomgeving: smart buildings kunnen de temperatuur, lichtniveaus en luchtkwaliteit automatisch regelen om een comfortabele werkomgeving te creëren.
Inzicht: medewerkers kunnen de data ook gebruiken om te zien welke werkruimtes beschikbaar zijn, en waar collega’s zich bevinden.
Personaliseren van de werkplek: Smart buildings verbeteren het gebruik van verschillende ruimtes door personalisatie, zoals het aanpassen van lichtniveaus of temperatuur via een app. Bovendien kunnen real-time hulpvragen worden verzameld, zoals een drukknop in de toiletten voor het aanvragen van schoonmaak

Smart building levert klimaatwinst op

De Europese Green Deal stelt eisen aan de energieprestaties van gebouwen. Onderdeel hiervan is de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Die vereist dat:

alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal zijn
bestaande gebouwen in de EU tegen 2050 bijna-energieneutraal worden gerenoveerd.

Een smart building kan op verschillende manieren bijdragen aan het behalen van deze klimaatdoelstellingen. Door de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren en de CO₂-uitstoot te verminderen. Verlichting en sensoren die in de armaturen zijn aangebracht spelen hierbij een belangrijke rol.

Smart building laat zien hoe een gebouw wordt gebruikt

Hoe wordt een kantoorgebouw in de praktijk gebruikt? Welke vergaderzalen zitten altijd vol, en welke nauwelijks? Welke ruimtes zijn stil, en waar is het geluidsniveau minder prettig? Al deze vragen kunnen beheerders beantwoorden als ze gebruik maken van slimme IoT-technologie, zoals Interact Office van Signify. Dat is ontworpen om te kunnen integreren met diverse software-aanbieders, zodat gebruikers ook op de lange termijn goed en objectief inzicht krijgen in de prestaties van hun gebouw(en) en de voorkeuren van de medewerkers.

Hoe maak je van een bestaand gebouw een smart building?

Wie overweegt slimme toepassingen aan te brengen in een bestaand gebouw, doet er goed aan in kaart te brengen hoe ‘klaar’ dat gebouw daarvoor is. De Smart Readiness Indicator (SRI) kan daarbij helpen. Dit instrument is een aanvulling op de Europese richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen. De SRI kijkt naar verschillende factoren, zoals de kwaliteit van de netwerkinfrastructuur, de beschikbaarheid van sensoren en de interoperabiliteit van de verschillende systemen die in het gebouw worden gebruikt.

In zeven stappen naar een smart building:

1. Energie-audit: Krijg zicht op het huidige energieverbruik en de mogelijke energiebesparingen. Het kan gaan om het evalueren van de isolatie, het verlichtingssysteem, de HVAC-systemen en andere energieverbruikende systemen en apparatuur in het gebouw. Ongeveer 20% van het elektriciteitsgebruik in een kantoorpand gaat naar verlichting. Met een overstap naar LED-verlichting is eenvoudig een besparing van 80% te realiseren. En die winst kan worden verdubbeld als er in de slimme verlichtingsarmaturen sensoren zitten om data op te halen over onder andere temperatuur, luchtvochtigheid en ventilatie.
2. Stel een verduurzamingsplan op: Stel op basis van de bevindingen een verduurzamingsplan op met energiebesparende maatregelen. Neem daarin ook de geschatte kosten en besparingen mee. Het vervangen van oude verlichting door LED is de meest eenvoudige en snelle stap om te verduurzamen.
3. Stel prioriteiten: Stel prioriteiten voor de energiebesparende maatregelen op basis van de geschatte kosten en besparingen. Begin bijvoorbeeld met de maatregelen die de grootste impact hebben op de energie-efficiëntie van het gebouw en die snel kunnen worden uitgevoerd met de beschikbare middelen.
4. Zoek financiering: Zoek naar financieringsmogelijkheden voor de transitie naar een smart building. Denk aan subsidies en leningen, om de verduurzaming van het gebouw te financieren en stel een budget op voor de implementatie van de energiebesparende maatregelen. Een goede manier om zonder initiële investering toch geld en energie te besparen is met LaaS, ofwel Light as a Service. Met deze service koop je geen lampen, maar betaal je voor het gebruik van de verlichting.
5. Implementeer: Voer de gekozen energiebesparende maatregelen uit. Installeer slimme technologieën zoals sensoren en automatiseringssystemen. Zorg er daarbij voor dat het personeel goed wordt geïnformeerd over de veranderingen.
6. Kijk vooruit: Zelfs als je niet direct gebruik wilt maken van gekoppelde slimme technieken, kan het een overweging zijn wel de technische infrastructuur aan te leggen. Bijvoorbeeld: Wie overstapt op LED-verlichting kan kiezen tussen een ‘standaard’ systeem en slimme, draadloze ledverlichting die uitgerust kan worden met sensoren. Omdat verlichting overal in een pand aanwezig is, ontstaat er een dicht datanetwerk. Bovendien is Interact Office van Signify een perfect platform voor het Internet of Things (IoT). Zelfs als je niet direct behoefte hebt aan cloud-based diensten en inzichten, is de infrastructuur al aanwezig voor het verzamelen van data in de toekomst.
7. Monitor en onderhoud: Monitor het energieverbruik en de prestaties van het gebouw na de implementatie van de energiebesparende maatregelen. Voer regelmatig onderhoud uit aan de apparatuur en systemen om de optimale prestaties te behouden en zorg voor een periodieke herbeoordeling van het energiegebruik en de mogelijke verbeteringen.

Regelgeving energiezuinige gebouwen steeds strenger

Aangescherpte regelgeving maakt het voor kantooreigenaren interessanter om over te stappen op slimme technologieën. Vanaf 2023 is het voor kantooreigenaren in Nederland verplicht om minimaal energielabel C te hebben voor hun panden. Daarnaast heeft de Europese Unie met de Green Deal strengere regelgeving aangenomen de Europese economie te verduurzamen en klimaatverandering tegen te gaan. Dat verplicht bedrijven stapsgewijs in te zetten op mens, milieu en maatschappij.