Sztuczna inteligencja dla zrównoważonych miast

Urbanizacja na całym świecie nabiera tempa. ONZ podaje, że od 2007 roku ponad połowa światowej populacji mieszka w miastach. Przewiduje się, że do 2030 r. liczba ta wzrośnie do 60%. 

Rosnąca urbanizacja pociąga za sobą zwiększoną odpowiedzialność miast, zwłaszcza w zakresie ochrony środowiska. Miasta odpowiadają za około 70% globalnej emisji dwutlenku węgla i ponad 60% zużycia zasobów.

Co to jest AI?

AI trudno jest zdefinować. Z jednej strony oferuje ona szeroki zakres możliwości, a z drugiej strony ewoluuje – nieprzerwanie uczy się i poprawia. Na najbardziej podstawowym poziomie sztuczna inteligencja wykorzystuje komputery i maszyny do naśladowania zdolności ludzkiego umysłu do rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji. Zasadniczo coś co człowiek postrzega jako swój wyobrażeniowy cel, sztuczna inteligencja postrzega jako matematyczne równanie.

Na temat sztucznej inteligencji mówi się w kontekście szans, ale również zagrożeń. Jednym z nich jest prywatność danych. Inteligentne miasta opierają się na danych, które wytwarzają i dostarczają mieszkańcy. Najważniejsze to trzymać te informacje z dala od nieproszonych gości. Na przykład haker z dostępem do inteligentnych systemów kontroli ruchu może spowodować chaos. Profesjonalne organizacje mogą również potencjalnie nadużywać sztucznej inteligencji, zbierając i wykorzystując dane z naruszeniem prywatności osób fizycznych.  

W jaki sposób inteligentne miasta mogą zapewnić, że wykorzystują AI w prawidłowy sposób? W jaki sposób mogą wykorzystać sztuczną inteligencję do realizacji swoich programów zrównoważonego rozwoju w odpowiedzialny i sprawiedliwy sposób?

AI w miastach

Sztuczna inteligencja może mieć wpływ na niemal każdy aspekt inteligentnego miasta. Może zwiększyć bezpieczeństwo dzięki wykrywaniu wypadków lub inteligentnemu monitoringowi. Może zwiększyć wydajność dzięki zarządzaniu ruchem samochodowym lub transportem publicznym, między innymi poprzez system śledzenia komunikacji miejskiej. Jest w stanie monitorować jakość powietrza, zarządzać odpadami miejskimi czy analizować zużycie energii.

Aby realizowąć którekolwiek z tych zadań, sztuczna inteligencja opiera się na danych. Przetwarzanie danych, uczenie się wzorów zachowań i opracowywanie rozwiązań w oparciu o te wzorce - a nawet przewidywanie potencjalnych przyszłych wyzwań - to podstawowe filary sztucznej inteligencji. W związku z tym, włodarze, którzy dostrzegają i chcą wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, muszą upewnić się, że usługi miejskie gromadzą dane tak skutecznie, jak to tylko możliwe. To właśnie tam zintegrowane systemy oświetlenia ulicznego mogą odegrać ważną rolę.

Możliwe zagrożenia

Sztuczna inteligencja może być kluczem do sprostania wyzwaniom społecznym, gospodarczym i ekologicznym w skali całego świata. Należy jednak pamiętać o jej ograniczeniach i zagrożeniach z nią związanych.

AI & Cities: Risks, Applications and Governance, raport opublikowany przez United Nations Human Settlements Programme (UN-Habitat) we współpracy z Mila-Quebec Artificial Intelligence Institute, wskazuje na niektóre z tych ograniczeń. Autorzy piszą, “żeby algorytm mógł myśleć racjonalnie, musi najpierw zrozumieć swoje środowisko”. „Pomagają mu w tym dane, które zbiera. Wszelkie założenia reprezentowane w zbiorze danych zostaną odtworzone w sposobie rozumowania algorytmu i generowanych przez niego danych wyjściowych” 

Jak wspomniano wcześniej, sztuczna inteligencja zamienia cele zdefiniowane przez człowieka w równania matematyczne. Ale jeśli cele zdefiniowane przez człowieka opierają się na istniejących założeniach, to dane ostatecznie je wzmocnią.

Sztuczna inteligencja nie radzi sobie również z oceną własnych wyników. Jak zauważono w raporcie ONZ-Habitat, „choć kuszące może być postrzeganie algorytmów jako neutralnych »myślicieli«, nie są one ani neutralne, ani myślące”. Sztuczna inteligencja nie rozumie szerszego kontekstu, a zatem może generować wyniki tylko w oparciu o wstępnie zdefiniowane cele optymalizacji, które mogą być sprzeczne z szerszymi rozważaniami - lub, co gorsza, celowo wprowadzać w błąd jeśli tego chcą zewnętrzni aktorzy.

Systemy sztucznej inteligencji są matematyczne i nie biorą pod uwagę wielu niuansów. Oznacza to, że sztuczna inteligencja może czasami wykluczać lub niedoszacowywać cennych informacji.

Minimalizacja ryzyka dzięki odpowiedzialnej polityce

Istnieją sposoby na zmniejszenie ryzyka związanego z ograniczeniami sztucznej inteligencji. Kluczowym jest odpowiedzialna polityka.

Odpowiedzialna poliyka zakłada, że jakiś podmiot zawsze bierze odpowiedzialność za działanie sztucznej inteligencji. Algorytmy ulegają ciągłej doskonalizacji i ewoluują szybciej niż możemy na nią nadążyć. Kontrolowanie bezpośredniego celu tych zmian wpłynie na efekty, jakie te zmiany przyniosą. Odpowiedzialna polityka może wyeliminować potencjalne zagrożenia ze strony AI, jak naruszanie prywatności jednostek lub działanie na rzecz zewnętrznych agentów. Może również pomóc w zapewnieniu, że podmioty działające w złej wierze nie będą w stanie umyślnie manipulować celami sztucznej inteligencji lub zmieniać ich przeznaczenia.

Zarządzanie sztuczną inteligencją odnosi się do tworzenia nowych regulacji, norm etycznych i prawnych, które narzucają pewne ramy działania i wpływania na procesy adminstracyjne i społeczne przez AI. Odpowiedzialna polityka może zapewnić, że sztuczna inteligencja będzie wykorzystywana tylko w sposób zgodny z tymi normami, a wcześniejsze przekonania lub brak odpowiedniej wiedzy i świadomości nie pozwolą AI na pogłębianie przepaści cyfrowej lub zaostrzanie istniejących nierówności. Odpowiedzialne zarządzanie AI umożliwi lokalnym władzom na dokonanie ewaluacji szans i zagrożeń związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, dzięki czemu będą mogli stosować ją w należyty sposób.

Niezbędne są również konsultacje z obywatelami i mieszkańcami miast. Społeczeństwo jest głównym interesariuszem każdego miasta; musi mieć głos w sprawie tego, w jaki sposób narzędzie tak potężne jak sztuczna inteligencja jest wykorzystywane w danej społeczności. Pozwoli to upewnić się, że sztuczna inteligencja rozwiązuje lokalne problemy, a nie je pogłębia.

Odpowiedzialne AI

Zdolność sztucznej inteligencji do generowania i rozszerzania możliwości inteligentnych miast jest znaczna, zwłaszcza w zakresie wspierania zrównoważonych celów. Istnieją zagrożenia, ale także sposoby ich obejścia. Świadome podejmowanie decyzji, które uwzględniają dobro lokalnej społeczności oraz są zgodne z polityką lokalnych władz zapewnią, że miasta czerpią wszystko co najlepsze dzięki sztucznej inteligencji.